Mleko oraz przetwory mleczne są nieodłącznym składnikiem odżywczym diety człowieka. W szczególności jest to mleko pochodzenia krowiego. Wraz ze wzrostem produkcji wyrobów mlecznych, rosnące spożycie tych produktów przyczyniło się do nasilenia problemów zdrowotnych, związanych z występowaniem alergii oraz nietolerancji. Wiąże się to ze składem mleka, w którym występują białka, głównie kazeiny. Szczególną uwagę należy zwrócić na β-kazeiny.
Występuje wiele wariantów genetycznych β-kazeiny (CSN2) jednak najczęstsze z nich to A1 i A2. Różnica między nimi polega na pojedynczej zmianie aminokwasu w łańcuchu białkowym. Zastosowanie takiej zmiany ma wpływ na oddziaływanie utworzonego białka na organizm. Badania wykazały, że spożywanie mleka zawierającego tylko β-kazeinę A1 nasila problemy żołądkowo-jelitowe w porównaniu do mleka o składzie z β-kazeiną A2, której zastosowanie w diecie może prowadzić do redukcji nietolerancji laktozy i alergii na białko mleka.
Korzystne zatem jest hodowanie gatunków produkujących β-kazeinę A2, zarówno pod względem zawartości białka jak również pozytywnego wpływu dla zdrowia ludzi. Gen ten ze względu na kodominacyjny charakter wymusza preferencje osobników homozygotycznych. Wynika to z faktu, że jedynie organizmy o allelach A2A2 w genotypie są w stanie produkować mleko zawierające wyłącznie białko A2.
Występowanie polimorfizmu beta-kazeiny A2 wykazano w poszczególnych rasach bydła: Lineback, Devon, Ankole-Watusi, Ayrshire, Beefmaster, Belgian Blue, Brown Swiss, Dexter, holenderski Belted, Gir, Guernsey, holsztyńsko-fryzyjska, Jersey, Kerry, Maine-Anjou, karłowate Zebu, Montbeliarde, normandzka, norweska czerwona, Piemontese, Pinzgauer, czerwona-biała, Salers, Shorthorn, simentalska.
| Wynik | Interpretacja |
| A1A1 | MLEKO TYLKO Z BETA-KAZEINĄ A1 |
| A1A2 | MLEKO Z BETA-KAZEINĄ A1 i A2 |
| A2A2 | MLEKO TYLKO Z BETA-KAZEINĄ A2 |
LITERATURA #
- Kamiński S., Ruść A. i Cieślińska A. (2006). A note on frequency of A1 and A2 variants of bovine beta-casein locus in Polish Holstein bulls. Journal of Animal and Feed Sciences, 15(2), 195-198.
- Olenski K., Kamiński S., Szyda J. i Cieslinska A. (2010). Polymorphism of the beta-casein gene and its associations with breeding value for production traits of Holstein–Friesian bulls. Livestock Science, Volume 131, Issue 1, 137-140.
- Radkowska I. (2020). Identification and health-promoting properties of milk containing A2 β-casein. Rocz. Nauk. Zoot., Vol. 47, No. 2, 165–177.